Ferritin, Ferritin Değerleri ve Eksikliği

Ferritin

Ferritin, vücudun birçok dokusunda bulunan ve demir depolama işlevi gören proteinlere Ferritin adı verilmektedir. Ferritin vücutta küçük miktarda bulunup, kan dolaşımı ile ölçümü sağlanmaktadır. Bu ölçüm ile demir depolarındaki protein miktarlarını ve bütün durumları kesin olarak bildirmektedir. Yani bundan da anlaşılacağı gibi ferritin insan vücudunun demir depolarında bulunmakta olup, bireyin demir düzeylerinin belirlemesinde etkilidir.

Ferritin Normal Değerleri

Değerlerinin belirlenmesinde genellikle kan testi kullanılmakta olup, başka bir teste ihtiyaç duyulmamaktadır. Erkeklerde normal ferritin seviyesi 12-300 ng/ml aralığında iken bu durum kadınlarda 12-150 ng/ml olarak kabul edilmektedir. Ferritin normal aralıklarının hemen altına düşmesi ile ferritin eksikliği, normal düzeyinin çok az ml üstüne çıkması ile de ferritin yüksekliği görülmektedir. Bu da insanda bazı sorunlara sebebiyet vermektedir. Bu durumda bireyde demirin yeterince depolandığını ya da yeterince depolanamadığını göstermektedir.

Ferritin Testi Uygulanışı

Kandaki ferritin düzeyi bireyin vücudunda ne kadar demir depo edildiğini bildirmekle birlikte vücut genelinde bulunan miktarlarında küçük bir bölümünü oluşturmaktadır. Geriye kalan bölümlerde dalak, iskelet kasları, kemik iliği ve karaciğerde bulunmaktadır. Ferritin testi de genellikle demir eksikliğinin düzeyini tespit edilmek için yapılan kan testidir. Bunun yanı sıra bireyde demir fazlalığı ve bazı iltihapların belirlenmesi adına da ferritin testi yapılmaktadır. Testin hekiminiz özel bir durum belirtmediği sürece yapılması uygun görülmez. İğne yardımıyla bir tüp alınan kan örneği, değerlerin ölçülmesi için laboratuvara gönderilmektedir.

Ferritin Düşüklüğü

Bu durum vücutta bulunan demirin normal değerden daha düşük yani yeteri kadar bulunmadığı anlamına gelmektedir. Bireylerde en sık karşılaşılan durumlardan biri olan ferritin düşüklüğü vücuda alınan oksijenin yeterli bir şekilde kullanılmamasından ötürü oluşmaktadır. Ferritin eksikliği adı verilen bu durum erkeklere nazaran kadınlarda daha fazla görülen bir durumdur. Yorgunluk, şiddetli baş ağrıları ve daha birçok nedene sebebiyet veren bu rahatsızlığın diğer nedenleri de aşağıdaki gibidir.

Sindirim Sisteminde Kanama: bu durum genellikle menopoza girmiş bayanlarda ferritin düşüklüğünün en yaygın nedenlerinden birisidir. Sindirim sisteminde kanama görülen bir birey bunların fark etmemesi gayet normaldir. Mide ülseri, iltihap giderici bazı ilaçlar, mide ve bağırsak kanseri, anormal damar gelişimi, iltihaplı bütün hastalıklar sindirim sisteminde kanamalara sebebiyet verebilmektedir.
Ağır Adet Kanamaları: Ağır bir şekilde görülen âdet kanamaları da ferritin düşüklüğüne ya da kaybına sebebiyet vermektedir. Ağır âdet kanamalarının görülmesinin nedenleri arasında kan sulandırıcı ilaçların etkisi, rahim içi doğum kontrol aletleri kullanmak ve rahimde görülen tümörler etkili olmaktadır.
Demir Eksikliği Anemisi: Demir eksikliğiyle birlikte kansızlığın da görülmesi ferritinin düşmesine neden olabilmektedir. Kronik böbrek hastalıkları, demir içeren gıdaları yeterince tüketmemek, çok miktarda kan bağışlamak, şiddetli görülen burun kanmaları ve idrarda görülen kan demir eksikliği anemisine sebebiyet vermektedir.

Ferritin Yüksekliği

Bu durum vücutta daha fazla demirin bulunduğu anlamına gelmektedir. Mide ve eklem ağrılarına neden olan yükseklik, bunların yanı sıra karaciğerde de bir sorun olduğuna ve bazı kansızlık problemlerinin var olduğunun göstergesi sayılmaktadır.

Hemokromatoz: Besinlerin aşırı tüketilmesi ile daha fazla demirin emilmesi ile görülen bir çeşit hastalıktır. Bu duruma vücuda aşırı demir yüklenmesi de adı verilir. Genellikle eklem, karaciğer, kalp ve pankreas sorunlarına neden olmaktadır.
Fazla Alkol Sonucu Karaciğer Hastalığı: Aşırı miktarda tüketilen alkol ile karaciğer bozuklukları ve bazı karaciğer hastalıkları ortaya çıkmaktadır. Bu neden ferritin yüksekliğinde görülen en yaygın nedenlerin başında gelmektedir.
Alyuvar Aktarımı Sonucu Yükseklik: İnsan vücudundan fazla demiri atacak bir sistem bulunmamaktadır. Demir genellikle nakil yolu ile aktarılan kanlarda bulunmaktadır. Bu sebepten dolayı kansızlık gibi belirli problemler sonucunda alyuvar nakillerine ve kan nakline ihtiyaç duyan bireylerde sürekli olarak demir artışı saptanır.

Ferritin Yüksekliği ve Düşüklüğü Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ferritin eksikliğinde izlenecek tedavi yöntemi seviyenin ne kadar düşük olduğuna göre değişiklik gösterebilmektedir. Eğer seviye alt değere yakında doktorunuz demir bakımından zengin gıdalar ile beslenmenizi isteyecektir. Tabi sadece beslenme ile sonuç alınamayan durumlarda bireye demir takviyesi yapılması gerekmektedir. Takviyenin kullanım süresi ve dozu bireyin ferritin değerlerine göre farklılık göstermektedir.

Ferritin yüksekliğinde ise vücuda etki yapan proteinlerin düşürülmesi tamamen doktor kontrolü altında yapılmaktadır. Böyle durumlarda demir içeriği yönünden zengin olan besinleri tüketmemek gerekmektedir. Kuru meyve, yeşil yapraklı sebzeler, kepekli ekmek, brokoli, sebzeler, patates, et ürünleri, süt ürünleri gibi besinleri olabildiğince az tüketmeye gayret ediniz.

Ferritin İçeren Gıdalar

Kabuklu Kuru Yemiş: Hem lezzet açısından hem de sağlık açısından en çok tüketilen besinler arasında yer alan kuruyemişler demir açısından oldukça zengin olup, genellikle sabah kahvaltılarında ya da ara öğün olarak tüketilmesi uygundur.
Kırmızı Et: Yapısındaki demir bakımından tüm besinlerin başında gelen kırmızı et, ferritin yapılanması adına oldukça önemli bir besin kaynağıdır.
Deniz Ürünleri: Hayvansal kökenli ürünlerden olan deniz ürünlerinin yapısında bulunan nonheme maddesi, demire göre 2 kat daha hızlı şekilde emildiğinden, ferrit seviyesinin yükselmesinde etkindir.

Son Güncelleme : 12.01.2024 06:04:05

Ferritin ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.